انحلال شرکت به منزله پایان عمر آن است .بر طبق قوانین زمانی که شرکتی بخواهد به فعالیت خود پایان دهد بایستی منحل شود. وفق ماده 114 قانون تجارت شرکت با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می شود :
الف ) وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده انجام داده یا انجام آن را غیرممکن باشد.
ب) وقتی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد.
ج) در صورتی که شرکت ورشکست شود.
د) در صورت تصمیم عده ای از شرکا که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه باشد.
ه) زمانی که به واسطه ضررهای وارده نصف یا بیشتر سرمایه شرکت از بین رفته و یکی از شرکا تقاضای انحلال کرده باشد و دادگاه دلایل او را موجه دیده و سایر شرکا حاضر نیاشند سهمی را که که در صورت انحلال به او تعلق می گیرد پرداخته و او را از شرکت خارج نمایند.
و ) در مورد فوت یکی از شرکا اگر به موجب اساسنامه پیش بینی شده باشد.
به طور کلی اسباب انحلال شرکت های با مسئولیت محدود عبارتند از :
اسباب قانونی الزامی است که به موجب صراحت قانونی یا توافق سابق در اساسنامه ، اسباب آن ایجاد گردیده و شرکاء ناچارند بر اساس حکم قانونگذار و یا توافقی که بر اساس دستور قانونی نموده اند مراحل انحلال شرکت را طی کنند مانند فوت یکی از شرکاء که اگر در اساسنامه پیش بینی شده باشد به خودی خود اسباب انحلال ایجاد می گردد و یا در صورتی که مقصودی که شرکت برای انجام آن تشکیل شده انجام داده یا انجام آن غیرممکن گردد و یا مدت معینی برای شرکت تعیین گردیده است که مدت آن منقضی گردیده و یا در صورت ورشکستگی ( توقف در پرداخت دیون شرکت ) اسباب انحلال ایجاد خواهد شد.
به موجب ماده 114، چنانچه به واسطه ضررهای وارده نصف سرمایه شرکت از بین رفته و یکی از شرکاء تقاضای انحلال کرده و محکمه دلایل او را موجه دیده و سایر شرکاء حاضر نباشند سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می گیرد پرداخته و او را از شرکت خارج کنند والا به موجب حکم قضایی و الزام قضایی که نتیجه بررسی و تصمیمات محاکم قضایی است شرکت با مسئولیت محدود منحل خواهد شد.
چنانچه عده ای از شرکاء که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه شرکت است تصمیم به انحلال شرکت بنمایند از اسباب و موارد انحلال شرکت با مسئولیت محدود تلقی می گردد.
امور تصفیه شرکت با مسئولیت محدود :
بعد از انحلال شرکت، امر تصفیه آغاز می گردد. عملیات تصفیه شامل مراحل ذیل خواهد بود :
– وصول مطالبات شرکت
– نقد کردن دارایی شرکت
– پرداخت دیون شرکت
– تقسیم دارایی باقیمانده شرکت بین شرکاء
در شرکت با مسئولیت محدود امر تصفیه به موجب ماده 213 ق. ت به عهده مدیران شرکت می باشد؛ مگر اینکه اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر داشته باشد.
قانون تجارت برای همه شرکت ها تعیین ناظر یا هیات نظارت را پیش بینی نکرده است بلکه صرفاَ در شرکت های مختلط سهامی و غیرسهامی، شرکاء غیرضامن را مختار به تعیین یک یا چند نفر ناظر جهت اعمال نظارت در امر تصفیه می داند. با این وجود می توان گفت علی رغم عدم تجویز انتخاب ناظر، قانون تجارت مخالف تعیین ناظر در سایر شرکت ها در خصوص اعمال نظارت در امر تصفیه نیست.
شرکت به محض انحلال ” در حال تصفیه ” محسوب می شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت در حال تصفیه ذکر شود و نام مدیر یا مدیران تصفیه در کلیه اوراق و آگهی های مربوط به شرکت قید گردد لازم به ذکر است تا خاتمه امر تصفیه شخصیت حقوقی شرکت جهت انجام امور مربوط به تصفیه باقی خواهد ماند و مدیران تصفیه علاوه بر اداره شرکت، موظف به خاتمه امور جاری و اجرای تعهدات قبلی و وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت می باشند و چنانچه اجرای تعهدات منوط به انجام تعهدات منوط به انجام معاملات جدید باشد نیز مدیران تصفیه در این خصوص اقدام خواهند کرد :
وظایف متصدیان تصفیه عبارت است از :
1. اداره امور شرکت در حد متعارف نظیر خرید ، فروش ، اجاره املاک مازاد ، ثبت و ضبط حساب ها ، صیانت از دارایی ها و غیره
2. خاتمه دادن به امور جاری و کارهای در دست اقدام مانند انجام پروژه های نیمه تمام و حل و فصل امور باقیمانده قبلی
3. عدم آغاز فعالیت جدید مگر اینکه فعالیت مزبور در راستای خاتمه امور نیمه تمام قبلی باشد.
4. ایفای تعهدات شرکت .
5. وصول مطالبات. چنانچه وصول مستلزم اقامه دعوی در مراجع قضایی و تعیین وکیل یا مصالحه ، مذاکره و سازش باشد باید تمهیدات و اقدامات لازم توسط مدیران مزبور صورت پذیرد.
6. شناسایی ، احصاء و تقسیم دارائی های شرکت بین طلبکااران ضمن رعایت تجویزهای قانونی در خصوص دیون ممتازه و بدهی های گذشته و آینده.
لازم به ذکر است هرگونه پرداخت نقدی یا غیرنقدی به شرکاء شرکت موکول به تصفیه بدهی به طلبکاران شرکت است. مضافاَ اینکه جز در خصوص شرکت های تضامنی، نسبی و مختلط که تقسیم دارایی بین شرکاء ( پس از پرداخت بدهی به بستانکاران ) محتاج آگهی رسمی نیست در شرکت های سهامی و تعاونی منوط به 3 بار آگهی روزنامه رسمی و یک بار روزنامه عادی و گذشت یک سال از تاریخ اولین آگهی خواهد بود.
7. محاسبه و تعیین حساب سود و زیان شرکاء و تصفیه حساب آن ها
چنانچه مدیران تصفیه موفق به تصفیه حساب شرکاء نشوند و حل اختلافات آن ها از توان مدیران خارج باشد موضوع به دادگاه ارجاع می شود.
8. اعلام ختم تصفیه و تحویل دفاتر شرکت منحله به اداره ثبت شرکت ها برای نگاهداری به مدت 10 سال به منظور مراجعه احتمالی افراد ذینفع و آگهی مراتب در روزنامه کثیرالانتشار مربوط به درج آگهی های شرکت و حذف نام شرکت از دفتر ثبت شرکت ها و دفتر ثبت تجاری.
اگر مدیران تصفیه از مقررات قانونی و یا اساسنامه تخلف نمایند و از این تخلف به اشخاص ذی نفع ضرر و زیانی وارد گردد، متضرر می تواند پس از اثبات تقصیر فاعل زیان و رابطه سببیت بین فعل زیان آور و ضرر وارده جبران خسارت وارده را مطالبه نماید.
از نظر جزایی در صورتی که مدیران تصفیه برخلاف قوانین عام ، مرتکب جرایمی از قبیل خیانت در امانت، کلاهبرداری و غیره شوند طبق مقررات پیش بینی شده تعقیب و مجازات خواهند شد.
طبق ماده 211 از تاریخ تعیین مدیر یا مدیران تصفیه اختیارات مدیران شرکت سلب و امور تصفیه شرکت شروع می شود. مدیران تصفیه تحویل گرفته و بلافاصله امر تصفیه را عهده دار شوند.
به موجب ماده 212 مدیران تصفیه نماینده شرکت در حال تصفیه محسوب گردیده و کلیه اختیارات لازم را جهت امر تصفیه حتی از طریق طرح دعوی در دادگاه و ارجاع به داوری و حق سازش دارا می باشند. ضمن اینکه محدود کردن اختیارات مدیران تصفیه باطل و کان لم یکن است.
در شرکت های با مسئولیت محدود، اصولاَ تقسیم سود و زیان مانند تمام شرکت های تجاری به نسبت آورده هر شریک است مگر اینکه شرط خلاف شده باشد.
با این حال، در صورت ورشکستگی ، هر یک از شرکا فقط تا میزان آورده خود در شرکت مسئولیت پرداخت قروض شرکت را به عهده دارند و شرط خلاف آن نیز معتبر نیست.
ولی در رابطه با خود شرکا، برخلاف رابطه آنان با اشخاص خارج از شرکت ، می توان طبق اساسنامه مسئولیت هر یک از شرکاء را از حدود آورده آنان کمتر یا بیشتر قرار داد.
ارائه راهکارهای حقوقی مناسب را از متخصصان مجرب ما در مرکز حقوقی ثبتیکال بخواهید ..