شرکت مدنی چیست ؟
درتعریف شرکت در معنی عام چنین اشاره شده است که شرکت عبارت است از عقدی که در آن طرفین سرمایه و نیروی خود را برای رسیدن به سود و منافعی خاص جمع آوری می کنند .این تعریف در معنای خاص نیز چنین ارائه گردیده است :شرکت یکی از عقود معینی است که همراه با اشاعه در حق مالکیت ایجاد می شود. شرکت مدنی یکی از عقود معینه و شاید به همین جهت قانون مدنی بحث شرکت را در باب عقود آورده است.
در حقوق مدني نیز به شرکت به دو معناي عام و خاص اشاره گردیده است. در معناي عام، چنانچه اشاره شد شرکت عبارت از عقدي است که در آن، طرفين، سرمايه يا کار خود را براي رسيدن به سودي خاص جمع مي‌کنند.
در معناي خاص، شرکت يکي از عقود معيني است که همراه با اشاعه در حق مالکيت ايجاد مي‌شود و معمولاً نيز هر گاه در حقوق مدني از شرکت صحبت مي‌شود، مقصود همين نوع اخير است .
به موجب ماده 571 قانون مدني شرکت چنین تعریف شده است:
((شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکين متعدد در شيء واحد به نحو اشاعه))
بنا به تعریفی که از شرکت های مدنی در 571 قانون ارائه گردیده است ،استنباط مي‌شود که شرکت مدنی، حالتي است که در آن چند نفر به طور مشاع، مالک مال واحدي هستند؛ يعني هر يک در جزء جزء مال داراي حق مالکيتند .
انواع شرکت مدنی:
همچنين بر اساس ماده 572 قانون مدني، شرکت مدنی ممکن است اختياري يا قهري باشد شرکت قهري بر توافق شرکا استوار نيست، بلکه در نتيجه اجتماع حقوق مالکان، به سبب امتزاج (آميخته شدن) يا ارث تحقق مي‌يابد (ماده 574 قانون مدني)، به عبارتی شرکت غيرعقدي يا شرکت قهري، عبارت است از اينکه مالکيت مشاع براي شرکا با عقد نباشد بلکه چنانچه اشاره شد ممکن است به وسيله امتزاج يا ارث حاصل شود. منظور از امتزاج، مخلوط شدن مال است؛ به گونه‌اي که نتوان آنها را از همديگر تميز داد و مالکيت وراث بر ارث، مشاعي است تا زماني که تقسيم شود.
برعکس، شرکت اختياري یا عقدی حاصل اراده طرفين است؛ زيرا «يا در نتيجه عقدي از عقود حاصل مي‌شود يا در نتيجه عمل شرکا، از قبيل مزج (آميختن) اختياري يا قبول مالي مشاعاً در ازاي عمل چند نفر و نحو اين‌ها» (ماده 573 قانون مدني).
به عبارت ساده تر در شرکت عقدي به موجب عقد، مالکيت مشاع به دست مي‌آيد؛ به عنوان مثال، دو نفر با هم خانه‌اي را خريداري کنند. اثر شرکت عقدي اين است که تصرفات شريک در زمان مشترک منوط به اجازه و رضايت ديگري است و شريک مي‌تواند به عنوان نمايندگي از ديگران در زمان شرکت عقدي، عقدي جايز است و طرفين مي‌توانند از اجازه مذکور منصرف شوند، اما عنوان شرکت، تا زمان تقسيم اموال مشترک باقي خواهد بود
همانگونه گه در مقالات پیشین اشاره شد شرکت به طور کلي به دو قسم تجاري و غيرتجاري يا مدني تقسيم مي‌شود در رابطه با شرکت تجاري در مباحث حقوق تجارت، بحث مي‌شود اما شرکت مدني از مباحث حقوق مدني است.
احکام شرکت مدني
1-نفع و ضرر شرکا در اين شرکت، به نسبت سهم خواهد بود، چرا که منظور از شرکت مدني، تجارت و خريد و فروش نيست هر يک از شرکا به نسبت سهم خود در نفع و ضرر سهيم هستند؛ مگر اينکه براي يک يا چند نفر از آنها در مقابل عملي، سهم زيادتري منظور شده باشد» (مفاد ماده 575 قانون مدني)
2-دريافت ثمن و مال‌الاجاره به نسبت سهم
در صورت فروش يا اجاره اموال شرکت، هر يک از شرکا به نسبت سهم خود مستحق خواهند بود
اداره مال مشترک بر اساس ماده 576 قانون مدني، ( طرز اداره کردن اموال مشترک، تابع شرايط مقرره بين شرکا خواهد بود )
براي اداره مال مشترک، طبق اين ماده، همانگونه عمل مي‌شود که تمامي شرکا به توافق رسيده و اذن در تصرف داده‌اند؛ البته مي‌توانند اين اذن را به چند نفر اعطا کنند .
با سپاس از همراهی شما عزیزان.