امروزه یکی از مهمترین سیاست های اقتصادی کشور در جهت توسعه اقتصادی خصوصی سازی امور می باشد .در جوامع پیشرفته این طرح در ابعاد وسیع و موفق انجام گرفته است و کمک شایانی به پیشرفت و رشد اقتصادی در این کشورها نموده است. نخستین گام جهت ثبت شرکت و واگذاری فعالیت دولتی به بخش خصوصی آشنایی با ماهیت انواع شرکت های تجاری قابل ثبت در ایران می باشد ، شرکت هایی مانند(سهامی خاص ، سهامی عام ، مسئولیت محدود و…..)
پس از یک مقدمه کوتاه در این بخش به ارائه تعریف از شرکت های تجاری خصوصی می پردازیم:
شرکت های تجاری خصوصی شرکت هایی هستند که حاصل شراکت اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی و اشخاص حقوقی خصوصی (با سرمایه دولتی به نحوی که فقط تا 49% سرمایه شرکت را دارا باشد) می باشد .این شرکت ها با مقاصد تجاری در دفتر ثبت شرکت ها با توجه به نوع فعالیت در یکی از قالب های شرکت های تجاری ثبت خواهد شد.
به عبارت دیگر شرکت های تجاری را می توان به دودسته خصوصی و یا دولتی تقسیم بندی نمود. اولین دسته بندی که شرکتهای تجاری خصوصی می باشند، این شرکت ها حاصل شراکت افراد حقیقی و حقوقی غیر دولتی خواهد بود. دسته بندی دوم شرکت های دولتی است که دارای قوانین و مقررات خاص این شرکت ها می باشد. اما در این میان ثبت نوع دیگری از شرکت مطرح می گردد که شرکت های تجاری خصوصی می باشند که از سرمایه دولتی تا سقف 49% استفاده می نمایند. در این شرایط که افراد حقیقی و حقوقی بخش خصوصی و اشخاص حقوقی دولتی با توافق با یکدیگر تصمیم به ثبت شرکت با هدفی مشترک را دارند که می بایست مانند سایر افراد حقیقی و یا حقوقی ماهیت شرکت تجاری را انتخاب نموده و اقدام به ثبت شرکت و طی مراحل قانونی آن نمایند.
اما توجه داشته باشید یک شرکت با توجه به داشتن سرمایه دولتی (تا 49 %) شرکت دولتی محسوب نمی گردد و تابع قوانین شرکت های خصوصی است چراکه همانگونه که اشاره شد قوانین در شرکت های دولتی متفاوت می باشد و این نوع شرکت ها با وجود سهم الشرکه بالای 51% بخش خصوص شرکت خصوصی محسوب می گردد و تابع قوانین سایر شرکت های قابل ثبت در ایران خواهد بود
چگونگی تشکیل شرکت خصوصی
همانگونه که اشاره گردید شرکت خصوصی با شرایط سایر شرکت ها در ایران قابل ثبت خواهد بود در این بخش به طور اجمالی به توضیح این شرایط کلی خواهیم پرداخت .شرکت از زمانی تشکیل می شود که دو یا چند نفر با یک هدف مشترک قصد تشکیل آن را داشته باشند بنابراین قصد ونیت ایشان ملاک تشکیل است اما از نظر مقررات و ضوابط اداری طی نمودن مراحلی چند جهت تأسیس یک شرکت یا مؤسسه ضروری است .به عبارتی ثبت شرکت از زمانی ارزش قانونی خواهد داشت که مراحل قانونی آن طی شود و بر روی کاغذ درج گردد و نهایتا در دفاتر اداره ثبت شرکت ها ثبت گردد بر اساس قوانین و مقررات مربوط به قانون تجارت خود را به شکل یکی از شرکت های هفت گانه در ماده 20 قانون درآورند :
انواع شرکتهای تجارتی اساس ماده 20 قانون تجارت شرکتهای تجارتی عبارتند از
1-شرکت سهامی 2- شرکت با مسئولیت محدود – 3- شرکت تضامنی -4- شرکت مختلط غیر سهامی 5- شرکت نسبی – 6- شرکت تعاونی تولید و مصرف
شرکت سهامی
شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست طبق (ماده 1 قانون اصلاح موادی از قانون تجارت)شرکت سهامی به دو نوع سهامی عام و سهامی خاص تقسیم می شود
شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام ، شرکتی است که دست کم از 5 نفر تشکیل می شود و در آن سرمایه به قطعات مساوی سهام تقسیم می شود و مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است. تنها در شرکت های سهامی عام است که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم، تامین می کنند
شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص، شرکت بازرگانی است و سرمایه آن که قانوناَ در موقع تاسیس از یک میلیون ریال کمتر نخواهد بود، به سهام تقسیم شده و کلیه سهام آن به وسیله سهام داران تعهد و تامین می گردد و مسئولیت صاحبان سهام که تعداد آن ها نباید کمتر از سه نفر باشد، محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست
شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود طبق ماده 94 قانون تجارت شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت هستند
شرکت تضامنی
شرکت تضامنی طبق ماده 116 قانون تجارت شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود. اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است
شرکت مختلط غیر سهامی
شرکت مختلط غیر سهامی طبق ماده 141 قانون تجارت شرکتی است که برای امور تجاری، تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود ، بدون انتشار سهام تشکیل می شود. شریک ضامن، مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود. شریک با مسئولیت محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه ای است که در شرکت گذاشته و یا بایستی بگذارد در اسم شرکت باید عبارت ( شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکای ضامن قید شود
شرکت مختلط سهامی
شرکت مختلط سهامی طبق ماده 162 قانون تجارت شرکتی است که تحت اسم مخصوصی بین یک عده شرکای سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می‌شود. شرکاء سهامی کسانی هستند که سرمایه آنها به صورت سهام یا قطعات سهام متساوی القیمت درآمده و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه است که در شرکت دارند.شریک ضامن کسی است که سرمایه او به صورت سهام در نیامده و مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارائی شرکت پیدا شود
شرکت نسبی
شرکت نسبی طبق ماده 183 قانون تجارت شرکتی است که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته است
شرکت تعاونی تولید و مصرف
شرکت تعاونی تولید و مصرف طبق ماده 190 قانون تجارت شرکت تعاونی تولید شرکتی است که بین عده‌ای از ارباب حرف تشکیل می‌شود و شرکاء مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء یا اجناس به کار می‌برند
شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای مقاصد ذیل تشکیل می‌شود فروش اجناس لازمه برای مصارف زندگانی اعم از اینکه اجناس مزبوره را شرکاء ایجاد کرده یا خریده باشند.
در پایان از همراهی شما عزیزان سپاسگذاریم.