طرح صنعتی چیست ؟

طرح صنعتی به جنبه های زیبا شناختی و شکل ظاهری یک محصول اعم از محصولات و فرآورده های صنعتی و یا صنایع دستی مرتبط می باشد و عامل مهم برای جذب مشتریان است ، به طوری که می توان گفت این جذابیت بصری یکی از مولفه های اساسی است که بر تصمیم مشتریان برای انتخاب یک محصول و ترجیح دادن آن بر محصولات و فرآورده های دیگر تاثیرگذار می باشد.
طرح صنعتی با ایجاد تفاوت در شکل و ظاهر کالا، موجب تفاوت کالاهای بنگاه ها می گردد و در نتیجه از ابزارهای بسیار مهم در تدوین استراتژی برندینگ و بازاریابی می باشد و با ایجاد بازارهای جدید، باعث اقتدار و ارزش برند بنگاه ها نیز می گردد.
با توجه به توضیحات فوق اینک به تعریف لغوی و حقوقی طرح صنعتی می پردازیم.
در فرهنگ لغت فارسی، طرح به معنای تقشه، نقاشی، صورت ، پیکر آمده است. کلمه صنعتی نیز در لغت فارسی به معنای منسوب به صنعت و امور صنعتی و مربوطبه ساخت یا فابریک استعمال شده است.
در قانون ملی استرالیا، طرح صنعتی به عنوان ویژگی های شکل، ساختار، طرح یا تزیین قابل اعمال بر روی یک کالا که در یک کالای نهایی متبلور شده و قابل رویت باشد، تعریف شده است.
بر اساس تعریفی که در قانون کانادا از طرح صنعتی شده است، طرح صنعتی عبارت است از ویژگی های شکل، ساختار، طرح یا تزیین و یا ترکیبی از ویژگی های فوق که در یک کالای تمام شده و نهایی تبلور یافته و به آن جذابیتی می دهد که صرفاَ با حس بینایی قابل درک است.
در قانون طرح صنعتی ژاپن ، طرح صنعتی به معنای شکل ، ساختار یا رنگ یا ترکیبی از آن هاست که بر روی یک کالا یا قسمتی از کالا تبلور یافته و در آن نمادی از زیبایی که با حس بینایی قابل رویت است، ایجاد کند.
بر اساس قانون طرح صنعتی فدرال سوییس، طرح صنعتی عبارت است از ترکیبات خطوط یا شکل های دو بعدی همراه یا بدون رنگ ها که به عنوان یک مدل برای تولید صنعتی یک کالا عمل می کند.
با توجه به بند (1) ماده 511 قانون مالکیت معنوی فرانسه، طرح صنعتی ظاهر تمام یا بخشی از کالاست که به وسیله خطوط، رنگ ، بافت و پیچ و خم های ظاهری آن متجلی می شود.
در ماده 95 قانون مالکیت صنعتی برزیل در تعریف طرح صنعتی آمده است : یک طرح صنعتی شکل تزیینی تغییر پذیر یک شی ء یا ترکیبی تزیینی از خطوط و رنگ هایی است که ممکن است بر روی یک کالا به کار رود و اثر  بصری جدید و اصیلی را در شکل ظاهری آن ایجاد کند و ممکن است به عنوان مدلی برای تولید صنعتی به کار رود.
بر اساس ماده 2 قانون ثبت اختراعات چین مصوب 1984، طرح های یک کالا به معنای طرح های جدید شکل، نقش و نگار یا ترکیبی از آن ها یا ترکیبی از رنگ با شکل و نقش و نگار است که دارای ظاهری زیبایی شناختی بوده و برای کاربردهای صنعتی مناسب باشد.
در قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 از طرح صنعتی تعریف به عمل آمده است.
به موجب ماده 20 قانون یاد شده، از نظر قانون، هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
در مقررات برخی سازمان های بین الدولی منطقه ای راجع به طرح های صنعتی نیز از طرح صنعتی تعریف به عمل آمده است .
در موافقتنامه سازمان مالکیت معنوی آفریقا (OAPI ) در رابطه با طرح صنعتی آمده است : ” ترکیبات خطوط یا رنگ ها طرح صنعتی است و هر شکل سه بعدی اعم از اینکه با خطوط و رنگ ها همراه باشد یا نباشد مدل صنعتی است الته به شرطی که ترتیبات پیش گفته یا شکل، ظاهری خاص یا ویژه به محصول صنعتی یا دستی بدهد و به عنوان یک الگو برای ساخت آن محصول عمل کند “.
با توجه به مجموع تعاریف فوق که عمدتاَ تعریف حقوقی از طرح صنعتی است می توان عناصر مشترک تعاریف یاد شده را به شرح ذیل احصاء کرد :
1- طرح صنعتی باید توسط حس بینایی قابل درک و رویت باشد.
2- طرح باید به کالا ظاهر خاص و ویژه بدهد.
3- طرح صنعتی صرفاَ مربوط به ظاهر قابل رویت کالایی است که در آن متبلور شده است و ویژگی های کاربردی و فنی محصول ارتباطی به طرح صنعتی در معنای حقوقی و خاص ندارد.
4- طرح باید روی کالا تبلور یابد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس حاصل فرمایید.
مرکز تخصصی ثبتیکال، با کادری متخصص و مجرب در زمینه های ثبت شرکت ، ثبت تغییرات شرکت، ثبت برند، ثبت طرح صنعتی، ثبت اختراع و .. خدمات خود را به صورت ویژه ارائه می نماید.