قانون تجارت چیست ؟
قانون تجارت به عنوان مهمترین مجموعه مدون از قوانین مربوط به امور تجاری و بازرگانی تشکیل دهنده اساس حقوق تجارت در ایران می باشد. این مجموعه قوانین به بررسی و توضیح مواردی مانند معاملات تجاری ، دفاتر تجار ی ،اسناد تجاری ، چک ، دلالی ، حق المعل کاری ، قرار داد حمل ونقل ، قائم مقام تجاری و سایر نمایندگان تجارتی ، ضمانت ، ورشکستکی ، اسم و تجارت و شخصیت حقوقی و ……. می پردازد.
یکی از مهمترین بخش های این قوانین بررسی انواع شرکت های تجاری ، روابط شرکا ، وظایف و مسئولیت های مدیران و هیئت مدیره شرکت می باشد که این مقاله با هدف بررسی وظایف و مسئولیت های مدیران تهیه گردیده است.
انتخاب مدیرعامل
انتصاب مدیرعامل در شرکت از میان اعضای هیات مدیره یا اشخاص خارج از شرکت می باشد. انتخاب مدیرعامل در صلاحیت هیات مدیره است و توجه داشته باشید که این سمت حتما باید از میان اشخاص حقیقی انتخاب شود و طبق قوانین اگر مدیر عامل عضو هیات مدیره باشد مدت مدیر عاملی او نمی‌تواند از مدت عضویت او در هیات مدیره بیشتر باشد.
حدود اختیارات و مسئولیت مدیران
در مورد اختیارات مدیران ماده 118 لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوّب 24 اسفند ماه 1347 مقرر می‌دارد: جز درباره موضوعاتی که به موجب مقررات این قانون اخذ تصمیم و اقدام درباره آنها در صلاحیت خاص مجامع عمومی است مدیران شرکت دارای تمامی اختیارات لازم برای اداره امور شرکت هستند. مشروط برآنکه تصمیمات و اقدامات آنها در حدود موضوع شرکت باشد
مسئولیت و وظایف مدیران را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1-اجرای مصوبات مجمع عمومی و هیأت مدیره
2-تهیه و پیشنهاد بودجه سالانه به هیأت مدیره
3- تهیه صورتهای مالی و ارائه آن به بازرسان قانونی و مجمع، پس از تأیید هیئت مدیره
4- تهیه، گزارشات عملکرد سازمان و ارائه آن به مجمع عمومی، پس از تأیید هیأت مدیره
5- تهیه تشکیلات سازمان و ارائه آن به مجمع عمومی پس از تأیید هیأت مدیره
6- پیشنهاد تغییرات و آیین نامه استخدامی به مجمع عمومی پس از تأیید هیأت مدیره
7- تهیه و تدوین آئین نامه های مالی و معاملاتی و سایر آئین نامه های مورد نیاز به مجمع عمومی پس از تأیید هیأت مدیره
8- تشخیص سمت های اجرایی و وظائف و اختیارات هر یک از اعضاء شرکت، در اداره امور سازمان
9- نمایندگی سازمان در کلیه مراجع قانونی با حق توکیل به غیر و ارجاع داوری و در موارد لازم ارائه پیشنهاد صلح و سازش به هیأت مدیره
10- دعوت از اعضاء هیأت مدیره جهت تشکیل جلسه
محدود کردن اختیارات مدیران در اساسنامه یا به موجب تصمیمات مجامع عمومی فقط از لحاظ روابط بین مدیران و صاحبان سهام معتبر بوده و در مقابل اشخاص ثالث باطل است. بنابراین اساسا مدیران شرکت در زمان تصدی مدیریت فقط نمی‌توانند اقداماتی را انجام دهند که قانون یا اساسنامه شرکت آنها را منع کرده در غیر این صورت درمورد شرکت و در مورد اشخاص ثالث مسئولند .
به این نکته مهم توجه داشته باشید که در دنیا مسئولیت کیفری و حقوقی مدیران شرکت‌ها امری اثبات شده می باشد . در لایحه قانونی 1347 راجع به شرکت‌های سهامی، بخشی است که عمدتا مربوط به مدیران و بازرسی می باشد و به قوانین مربوط به مسئولیت کیفری آنها در این قانون اشاره شده است.
در پایان به عنوان جمع بندی اشاره می نماییم، مدیرعامل به عنوان نماینده شرکت، از سوی هیات مدیره به مدت دو سال انتخاب می‌شود. هیات مدیره می‌تواند مدیرعامل را از میان شرکت یا از خارج آن انتخاب کند. و این انتخاب محدود به انتخاب اشخاص حقیقی می باشد همچنین به اختیارات مدیر عامل نیز اشاره شد لکن توجه داشته باشید ،اختیارات مدیرعامل می تواند به وسیله سه عامل از محدودیت‌های قانونی محدود گردد. این سه عامل عبارتند از اساسنامه شرکت، مصوبات هیات مدیره و محدودیت در اعمال اختیار در حدود موضوع شرکت که همانگونه که اشاره شد این عوامل می توانند اختیارات مدیر عامل رامحدود تر نمایند.
با سپاس از همراهی همیشگی شما عزیزان.