از تعریف اساسنامه در فرهنگ فارسی عمید چنین یاد شده است: ( قوانین و شرایطی برای تشکیل شرکت یا حزب ) و به بیان دیگر اساسنامه : مقررات یا قراردادی است که برای طرز کار یک جمعیت ( چه عمومی یا خصوصی ) مقرر و معین می شود . (مانند قانون اساسی و اساسنامه شرکت های تجاری و انجمن ها ).
تنظیم اساسنامه به عنوان یکی از مهم ترین اسناد از بدو شکل گیری شرکت است که شامل موارد مهم و اساسی مانند : اهداف ونحوه فعالیت و وظایف هریک از اعضای شرکت و هیئت مدیره و مجامع و بازرسان شرکت وتعداد مدیران ونحوه انتخاب و مدت ماموریت و چگونگی تعیین جانشین مدیرانی که فوت یا استفعا ء نمودن و یا مجحور و معزول می شوند همچنین نحوه تداوم یا خاتمه فعالیت شرکت می باشد.
برابر ماده ی 8 لایحه ی اصلاحی 24/12/48 اساسنامه شرکت های سهامی باید شامل موارد زیر باشد :
1- نام شرکت : اشخاص حقوقی برای شناسایی خود به نام نیاز دارند تا به واسطه ی ان عملکرد خود را از سایرین متمایز نمایند در انتخاب نام(در صورت نیاز به کسب اطلاعات کاما به مقاله انتخاب نام مراجعه فرمایید) نکاتی را باید رعا یت گردد که عبارتند از:
الف ) اسامی برای شرکت باید دارای سه سیلاب (اسم خاص ) باشد
ب) نام شرکت باید دارای ریشه فارسی بوده ود ان از کلمات انگلیسی استفاده نشود
ج) نام شرکت نباید با شئونات و قوانین اسلامی در تضاد باشد
د) قبلا به ثبت نرسده باشد
2- موضوع شرکت: بطور صریح و منجز(روشن): موضوع شرکت صریح و روشن باشد تاکید اساسنامه نسبت به تعیین موضوع و جهت شفافیت و اختیارات مسئولان شرکت تفسیر شود
3- مدت شرکت : تاریخ شروع فعالیت شرکت از تاریخ ثبت که می تواند از دو سال تا نامحدود باشد
4-مرکز اصلی شرکت: و محل شعب آن در صورتیکه تاسیس شعبه مورد نظر باشد.
5-مبلغ سرمایه ی شرکت :و تعیین وجود نقدی و غیر نقدی آن.
6- تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آن ها :و هرگاه ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد،خصوصیات و امتیازات اینگونه سهام ها
7- تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه ی مطالبه بقیه اسمی هر سهم و مدتی که باید مطالبه شود که البته این مدت بیش از 5 سال نمی باشد.
8- نحوه ی انتقال سهام با نام
9- طریقه ی تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس.
10-در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه،ذکر شرایط و ترتیب آن ها
11-شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه
12-مواقع و ترتیب دعوت مجامع.
13-مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره ی آن ها
14-تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت و نحوه ی تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت نموده و یا استعفاء می کنند یا به جهات قانون محجور،معزول و یا ممنوع می گردند.
15-تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران
16-تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بپردازند. مدت بیش از 5 سال نمی باشد
17-قید اینکه شرکت دارای چند نفر بازرس خواهد بود و نحوه ی انتخاب و مدت ماموریت آن
18-تبه بازرسان و مجمع عمومی سالانه.عیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن
19-نحوه انحلا ل اختیاری شرکت و ترتیب تضیفه ی امور ان
20-چگونگی تغییر اساسنامه
مهم ترین مرحله تغییر در اساسنامه شرکت می باشد که طبق ماده 83 لایحه قانونی 1347 هر گونه تغییر در اساسنامه در صلاحیت مجمع عمومی فو ق العاده است
و هر گونه تغییر در مواد اساسنامه باید برای ثبت به مرجع ثبت شرکت ها ارسال شود. نحوه تغییر اساسنامه یکی از مواردی است که در خود اساسنامه تشریح می گردد.