تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس

جهت ورود مناسب به این مطلب در ابتدا به ارائه تعریفی از سهم می پردازیم :
سهم عبارت است از قطعه‌ای از سرمایه یک شرکت. هر سهم، نشان‌دهنده یا نمایندهٔ کوچکترین واحد مالکیتی، در یک شرکت یا کارخانه است. دارندهٔ هر سهم یا سهام‌دار، به همان نسبتی که سهام در اختیار دارد، در مالکیت شرکت یا بنگاه تولیدی شریک است. برای مثال، اگر شرکتی به تعداد دو میلیون سهم منتشر کرده و شخصی مالک دو هزار سهم در این شرکت باشد، او یک‌هزارم از مالکیت این شرکت را در اختیار دارد
پس از ارائه این تعریف به بررسی موضوع اصلی (تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و با لعکس) می پردازیم ،در ابتدا باید اشاره نمود که این تبدیل به شرطی پذیرفته می شود که اساسنامه شرکت اجازه این را داده باشد در غیر اینصورت مجمع عمومی فوق العاده می تواند اساسنامه را تغییر داده و اجازه تبدیل را در اساسنامه را اضافه نماید.
سهام در شرکت سهامی خاص
همانگونه که در ابتدای مقاله و تعریف سهام اشاره گردید ،سهام به معنای میزان سرمایه ای است که هر یک از شرکا با خود آورده اند. این سهام از نظر شکلی به دو نوع بانام و بی نام تقسیم بندی می شود:
سهام بی نام
سهام بی نام ورقه و سند تجاری عام است که نام دارنده و مشخصات آن در دفتر سهام ثبت نشده است که در این صورت دارنده آن مالک آن محسوب می شود. این نوع سهام دارای مزایا و معایبی است از جمله این مزایا این است که خرید و فروش سهام بی نام با قبض و اقباض صورت می گیرد به مانند سند در وجه حامل .
سهام با نام
سهام بانام به نوعی از سهم گفته می شود که نام دارنده آن در اسناد شرکت یا در برگه سهام مشخص می شود و در عنوان آن سهام، عبارت «با نام» ذکر می گردد. از جمله مزایای سهام با نام آگاهی شرکتهای بزرگ است که سهامداران زیادی دارند و از این طریق نسبت به هویت همه سهامداران خود آگاه می شوند. این امر موجب می شود تا شرکت به آسانی با همه سهامداران خود ارتباط پیدا کند و برای اموری از قبیل تقسیم سرمایه، تفویض اختیارات مدیریتی و تصمیم گیری آسانتر عمل نماید
تبدیل سهام بی نام به سهام با نام و با لعکس
برای تبدیل سهام بی نام به سهام بانام باید مراتب  : در سه نوبت و هر یک به فاصله 5 روز در روزنامه کثیرالانتشار شرکت نشر گردد، و در مدتی که نباید کمتر از 6 ماه از تاریخ اولین آگهی باشد ، به صاحبان سهام فرصت داده شود تا به منظور تبدیل سهام خود ، به مرکز شرکت مراجعه نمایند. پس از انقضای مهلت مزبور کلیه سهام بی نام شرکت باطل و به تعداد آن ها سهام بانام صادر و از طریق بورس اوراق بهادار و یا از طریق حراج به فروش می رسد.
جهت تبدیل سهام بانام به سهام بی نام  : مراتب فقط یک مرتبه در روزنامه کثیرالانتشار شرکت آگهی می گردد و مهلت تبدیل سهام برای صاحبان آن نباید کمتر از دو ماه از تاریخ نشر آگهی باشد. پس از انقضای مهلت مذکور شرکت نسبت به تبدیل سهام اقدام می نماید. در کلیه موارد تبدیل سهام بی نام به سهام بانام و بالعکس مراتب باید پس از انقضای مهلت های مقرر در قانون در اداره ثبت شرکت ها جهت اطلاع عمومی اعلام گردد.
ماده 44 – در مورد تبدیل سهام بی نام به سهام با نام باید مراتب در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد سه نوبت هر یک به فاصله پنج روز منتشر و مهلتی که کم تر از شش ماه از تاریخ اولین آگهی نباشد به صاحبان سهام داده می شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند.
در آگهی تصریح خواهد شد که پس از انقضای مهلت مزبور کلیه سهام بی نام شرکت باطل شده تلقی می گردد.
ماده 45- سهام بی نامی که ظرف مهلت مذکور در ماده 44 برای تبدیل به سهام بانام به مرکز شرکت تسلیم نشده باشد باطل شده محسوب و برابر تعداد آن سهام بانام صادر و توسط شرکت در صورتیکه سهام شرکت در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد از طریق بورس وگرنه از طریق حراج فروخته خواهد شد. آگهی حراج حداکثر تا یک ماه پس از انقضای شش ماه مهلت مذکور فقط یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد منتشر خواهد شد. فاصله بین آگهی و تاریخ حراج حداقل ده روز و حداکثر یک ماه خواهد بود. در صورتیکه در تاریخ تعیین شده تمام یا قسمتی از سهام به فروش نرسد حراج تا دو نوبت طبق شرایط مندرج در این ماده تجدید خواهد شد.
ماده 46- از حاصل فروش سهامی که بر طبق ماده 45 فروخته می شود بدواَ هزینه های مترقبه از قبیل هزینه آگهی حراج یا حق الزحمه کارگران بورس کسر و مازاد آن توسط شرکت در حساب بانکی بهره دار سپرده می شود ، در صورتیکه ظرف ده سال از تاریخ فروش سهام باطل شده به شرکت مسترد شود مبلغ سپرده و بهره مربوط به دستور شرکت از طرف بانک به مالک سهم پرداخت می شود. پس از انقضای ده سال باقیمانده وجوه در حکم مال بلاصاحب بوده و باید از طرف بانک و یا اطلاع دادستان شهرستان به خزانه دولت منتقل گردد.
تبصره – در مورد مواد 45 و 46 هر گاه پس از تجدید حراج مقداری از سهام به فروش نرسد صاحبان سهام بی نام که به شرکت مراجعه می کنند به ترتیب مراجعه به شرکت اختیار خواهند داشت از خالص حاصل فروش سهام که فروخته شده به نسبت سهام بی نام که در دست دارند وجه نقد دریافت کنند و یا آنکه برابر تعداد سهام بی نام خود سهام با نام تحصیل نمایند و این ترتیب تا وقتی که وجه نقد و سهم فروخته نشده در اختیار شرکت قرار دارد رعایت خواهد شد.
ماده 47- برای تبدیل سهام بانام مراتب فقط یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد منتشر و مهلتی که نباید کم تر از دو ماه باشد به صاحبان سهام داده می شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند. پس از انقضای مهلت مذکور برابر تعداد سهامی که تبدیل نشده است سهام بی نام صادر و در مرکز شرکت نگاهداری خواهد شد تا هر موقع که دارندگان سهام با نام به شرکت مراجعه کنند سهام با نام آنان اخذ و ابطال و سهام بی نام به آن ها داده شود.
ماده 48- پس از تبدیل کلیه سهام بی نام به بانام و یا تبدیل سهام بانام به بی نام و یا حسب مورد پس از گذشتن هر یک از مهلت های مذکور در مواد 44 و 47 شرکت باید مرجع ثبت شرکت ها را از تبدیل سهام خود کتباَ مطلع سازد تا مراتب طبق مقررات به ثبت رسیده و برای اطلاع عموم آگهی شود.
ماده 49- دارندگان سهامی که بر طبق موارد فوق سهام خود را تعویض ننموده باشند نسبت به آن سهام حق حضور و رای در مجامع عمومی صاحبان سهم را نخواهند داشت .
ماده 50- در مورد تعویض گواهی نامه موقت سهام با اوراق سهام با نام یا بی نام طبق مفاد مواد 47 و 49 عمل خواهد شد.
با تشکر از همراهی شما عزیزان