بازرسان اشخاصی هستند که توسط مجمع عمومی برای نظارت به اعمال مدیران و حساب ها و معاملات شرکت انتخاب می گردند و دارای خصوصیات ذیل اند :
1- بازرسان می توانند هم از بین صاحبان سهام انتخاب گردند، و هم از خارج از شرکت ، برخلاف اعضاء هیات مدیره که لازم بود حتماَ از میان سهامداران انتخاب گردند. ( ماده 144 ل. ا. ق. ت )
2- بازرسان می توانند شخص حقیقی یا حقوقی باشند.
3- در حوزه هایی که وزارت اقتصاد اعلام می کند وظایف بازرسی شرکت ها را در شرکت های سهامی عام اشخاصی می توانند ایفاء کنند که نام آن ها در فهرست رسمی بازرسان شرکت ها درج شده باشد. ( تبصره ماده 144 ل. ا. ق. ت )
4- اولین دوره بازرسان : در شرکت سهامی عام توسط مجمع عمومی موسس و در شرکت سهامی خاص طبق ماده 20 ل. ا. ق. ت توسط صورت جلسه ای که به امضاء همه سهامداران رسیده باشد، تعیین می گردد. ( ماده 145 ل. ا. ق. ت )
5- دوره های بعدی بازرسان : توسط مجمع عمومی عادی انتخاب می شوند . ( م 144 ل. ا. ق. ت )
6- شیوه های نصب بازرسان : انتخاب بازرسان به رای اکثریت نسبی حاضرین در مجمع است. ( م 88 ل. ا. ق. ت )
7- بازرس علی البدل : مجمع عمومی عادی باید یک یا چند بازرس علی البدل نیز انتخاب کند تا در صورت معذوریت یا فوت یا استعفاء یا سلب شرایط یا عدم قبول سمت توسط بازرس یا بازرسان اصلی جهت انجام وظایف بازرسی دعوت شوند، برخلاف اعضاء هیات مدیره که انتخاب علی البدل برای آن ها الزامی نبود. ( ماده 146 ل. ا. ق. ت )
8- عزل بازرسان : بازرسان ، قبل از اتمام دوره بازرسی شان کلاَ یا بعضاَ قابل عزل می باشند. همان طور که مجمع عمومی بازرسان را انتخاب می کند، مجمع عمومی عادی نیز می تواند پیش از موعد آنان را عزل نماید. ( ماده 144 ل. ا. ق. ت )
9- شیوه عزل بازرسان : عزل بازرسان نیز به رای اکثریت مطلق ( نصف به علاوه یک ) حاضرین در جلسه مجمع است. البته برای عزل آن ها باید جایگزین آن ها انتخاب گردد. ( ماده 144 ل. ا. ق. ت )
10- حق الزحمه بازرسان : تعیین حق الزحمه بازرس نیز بر عهده مجمع عمومی عادی است. ( ماده 155 ل. ا. ق. ت )
11- مدت بازرسی : یک سال می باشد، برخلاف مدت مدیریت اعضاء هیات مدیره که دو سال بود.
12- انتخاب مجدد اشخاص به بازرسی بلامانع است ، همان طور که انتخاب مجدد اعضاء هیات مدیره بلامانع بود.
13- در صورت انقضاء مدت ماموریت بازرسان، ماموریت بازرسان منقضی می گردد برخلاف اعضاء هیات مدیره که تا زمان انتخاب مدیران جدید، مدیران سابق کماکان مسئول اداره شرکت خواهند بود.
14- تعداد بازرسان : ممکن است یک یا چند نفر باشند، برخلاف تعداد مدیران که در سهامی عام حداقل 5 و در سهامی خاص حداقل 3 نفر بودند.
1- محجورین و کسانی که حکم ورشکستگی آن ها صادر شده است. ( ماده 111 ل. ا. ق. ت )
2- کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه های سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری، جنحه هایی که به موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شناخته شده است ، اختلاس ، تدلیس ، تصرف غیرقانونی در اموال عمومی، که به موجب حکم قطعی از حقوق اجتماعی، کلاَ یا بعضاَ محروم شده باشند، البته فقط در مدت محرومیت. ( ماده 111 ل. ا. ق. ت )
3- اعضاء هیات مدیره یا مدیر عامل شرکت ( ماده 147 ل. ا. ق. ت )
4- اقرباء سببی و نسبی مدیران یا مدیر عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم ( ماده 147 ل. ا. ق. ت )
5- هر کس که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند 2 موظفاَ حقوق دریافت می دارد. ( ماده 147 ل. ا. ق. ت )
{ موسسه حقوقی ثبتیکال }
انتخاب کسانی که به هزینه و زمان خود اهمیت می دهند …